Vũng lầy của chúng ta

Tạm mượn tựa đề tình khúc của nhạc sĩ Lê Uyên Phương để so sánh với Facebook dù nó không liên quan lắm.

Nói là vũng lầy chứ thật ra Facebook giống như cái hồ nước khủng lồ hơn. Ban đầu ít người dùng thì xanh biếc, trong lành. Tới chừng bùng nổ người dùng thì ô nhiễm cũng bùng nổ theo. Kiểu, chỗ này người ta uống nước, tắm táp thì chỗ khác có những kẻ vô tư xả rác, phóng uế bừa bãi xuống nguồn nước chung. Lâu ngày thành quen nên người ta xem đó là bình thường và điềm nhiên sống chung với ô nhiễm.

Chủ hồ Mark Zuckerberg biết hết nhưng chẳng quan tâm. Gã biết dân các nước đang phát triển như Việt Nam, Ấn Độ, Indonesia, Philippines, Brazil, Mexico... rất ngây thơ hoặc mù mờ về việc thu thập dữ liệu cá nhân. Gã ép họ phải dùng tên thật. Gã thống trị các mối quan hệ của chúng ta bằng Messenger. Gã dùng thuật toán tinh vi theo dõi mối quan tâm của từng người rồi bán cho nhà quảng cáo. Gã bí mật trả tiền cho một công ty truyền thông giải trí lớn nhất nhì Việt Nam để công ty này lập hàng chục trang, nhóm chuyên đăng tin giả, lá cải, thị phi, tục tĩu, bạo lực nhắm tới đối tượng người dùng trẻ.

Những thứ tiêu cực của Facebook thì kể cả ngày không hết, nhưng điều đáng suy ngẫm nhất là: Dù có nhiều hồ nước khác sạch hơn, đẹp hơn, phần lớn người ta vẫn không dám bỏ cái hồ Facebook dơ dáy.

Bởi vì bỏ rồi, chỗ đâu làm “Dân Phòng Trên Mạng”¹ hoặc đọc tin kiểu “cảm động con mèo của Trần Thánh bị táo bón đã hai hôm” huhu

¹ Thuật ngữ của Tiến sĩ Đặng Hoàng Giang.